Euskal diseinua iF Design Student Awards sarien aurrean
2025eko ekainean, Bilbok iF Design Student Awards sarien ekitaldi nagusia hartuko du, Euskadi sormenaren eta berrikuntzaren mapa globalean kokatuz. Deialdi honek talentu gaztea balioan jartzen du, eta euskal diseinuaren nortasunari buruzko hausnarketarako gune bat irekitzen du.
Sektorearen berezitasunak eta erronkak hobeto ulertzeko, hiru ahots ezberdin batu ditugu: Ane Arenaza eta Ruben Ramos (Aise Studio, Donostia), Ana Ortuondo (aholkulari eta mentorea, Bilbo) eta Victoria O'May (freelance diseinatzailea, nazioarteko ibilbidearekin).
-
Lankidetza eta benetakotasuna: euskal diseinuaren zigilua
- Euskadi bezalako tradizioan aberatsa den lurralde batean, diseinuak lankidetzan eta benetakotasunean aurkitu du bere motor sortzailea. Tokiko estudioek prozesu organikoen alde egiten dute, non bezeroa eta diseinatzailea proiektu-bazkide bihurtzen diren. Ane Arenazak dioen bezala, pandemian estudio propioa irekitzeko erabakia hartu zuten “bezeroarekin soinez soin lan egiteko” eta euren proiektua errotik ulertzeko. Ana Ortuondoren ustez, konexio hori enpatia bidez indartzen da: “beste aldean dagoenari entzutea eta ulertzea” benetako proposamen bat eraikitzeko gakoa dela azaltzen du. Victoria O'Mayk, bestalde, elkarrizketa teknikoarekin nahikoa ez dela azpimarratu du; balio partekatuak ere behar dira: “Helburuak eta printzipioak norabide berean doazenean, lankidetzak konfiantza eta sormen maila berria hartzen du”. Zintzotasunaren eta elkarrekiko konpromisoaren arteko nahasketa da, hiruren iritziz, euskal diseinuaren bereizgarria.
-
Ikerketa, testuinguru kulturala eta narratiba estrategikoa
- Mundu mailako saturazio bisualaren aurrean, iraunkorra den diseinua istorio koherentea duen hura da. Ana Ortuondok dioenez, “eusten dion istoriorik gabe, ekuazioa ez da inoiz guztiz osatzen”. Horregatik, zirriborroak egin aurretik, bi aldeek galdera giltzarriak egiten dizkiote elkarri: Non? Zertarako? Zergatik? Ikerketaren eta galderen etengabeko ikuspegi horrek diseinu generikoa saihestu eta mezua indartzen du. Victoria O'Mayk azpimarratzen du ingurune digitaletan eta nazioartekoetan, dena galdera onak egitetik eta zer sortzen ari zaren, eta norentzat, ulertzetik hasten dela. Enpatia horrek, bestea ulertzeko gaitasunak, bere testuingurua desitxuratu gabe, mugak gainditzen dituzten eta Bilbon, São Paulon edo Londresen benetakoak sentitzen diren piezak diseinatzea ahalbidetzen du.
-
Estetika, funtzioa eta esanahia
- Irudi eta formatuen pilaketaren garai honetan nabarmentzeko, forma, erabilgarritasuna eta mezua integratzea ezinbestekoa da. Anek eta Rubenek beren metodoa “marrazkiaren aurretiko prozesu estrategikoa” gisa deskribatzen dute, marka baten nortasunean sakonduz bere berezitasuna aurkitu arte, kolore-paleta edo tipografiak aukeratu aurretik. Anak gehitzen du: “Estetika eta funtzionaltasunak bere osotasuna lortzen dute soilik narrazio koherente batekin bat egiten dutenean: kontakizunik gabe, diseinua bilgarri garbi baina hutsa da”. Victoria O'May-ren aburuz, testuingurua ikertzea eta ulertzea funtsezkoa da: "Bestela, diseinua generikoa eta iragankorra bihur daiteke. Aukera galdu bat bezala ikusten dut, bai diseinatzen duenarentzat, bai enkargatzen duenarentzat". Haien ustez, beraz, edertasunaren, praktikotasunaren eta eduki narratiboaren arteko oreka da proiektu on baten benetako balioa definitzen duena.
-
Asmoa duen diseinua
- Gaur egun, diseinua apaingarri hutsa izatetik benetako inpaktua duen indarra izatera igaro da. Irudiz eta estimuluz gainezka dagoen testuinguruan, nabarmentzeko askoz gehiago behar da: estetika, funtzionaltasuna eta mezua orekatzea ezinbestekoa da. Ane Arenazaren ustez, “koadro batek ez du mundua aldatzen, baina ikuslearen begirada hunkitu eta eralda dezake”, eta horrek pertzepzioen eta jarreren aldaketa ahalbidetzen du. Ana Ortuondoren arabera, diseinuaren balioa diziplina gisa aitortzen denean, “produktuen edo zerbitzuen aldaketan ez ezik, pentsatzeko, bizitzeko eta komunitatea eraikitzeko moduak eraldatzeko gaitasuna” hartzen du. Victoria O'May-k, berriz, erantzukizun etikoa azpimarratzen du, eta diseinua arazo puntualak konpontzeko ez ezik, zalantzan jartzeko eta ikuspegi berriak irekitzeko tresna gisa erabiltzea defendatzen du. Materialen hautaketatik proiektuaren ingurumen-aztarnaren analisia arte, erabaki guztiak garrantzitsuak dira.
-
BDCC: sinergien katalizatzaile
- BDCCrekin izandako lankidetza funtsezkoa izan da proiektu hauen garapenean, formazio puntualetik harago doan espazio gisa. Ane Arenazak azpimarratzen du komunitate sortzaile baten parte izateak “ideiak partekatzeko, proiektu berriak ezagutzeko eta lankidetzan aritzeko sarea” eskaintzen duela. Ana Ortuondok BDCCren aholkularitza pertsonalizatua balioan jartzen du: “Nire garapen profesionalean laguntzen jarraitzen didan prestakuntza egiteko aukera eman zidan”. Victoria O'May-rentzat, bere lan artistikoari buruzko mentoria "oso interesgarria izan zen insight-ak beste ikuspegi batetik jasotzeko", eta SEO prestakuntzak leiho bat ireki zion aurrez arrotz zitzaion eremu batera. Oro har, BDCCk aukera eman die profesional hauei formakuntza estrategikorako, aholkularitzarako eta networking-erako, haien tokiko zein nazioarteko proiekzioa indartuz eta euskal sormen-sarea sendotuz.
